16de MENLES.

We zijn nu al maandag 27 augustus Danny is nog op verlof en Cloots ook. Wat Frank en mij betreft niets zal ons stoppen. Op maandag kon Frank niet oefenen omdat hij te laat terug was van zijn werk. Maar dinsdag 28 hadden we al afgesproken.
We zijn met Max gaan mennen, ik denk dat Frank er niet gerust in was. Maar er is ondertussen al weer wat tijd verstreken Max vertrekt in draf maar blijft rustig en bestuurbaar. Snel is het duidelijk dat het goed gaat Max veranderd van tempo en gaat over naar de stap. Er is géén verzet tegen het bit. We besluiten aan max duidelijk te maken dat dit is wat we willen rustig en alles onder controle. Ik zie Frank zo bekomen en vertrouwen winnen, ik zie hem vooral ontspannen. Ik voel eens aan zijn rug en voel dat hij ontspannen zit. Als dat het geval niet is dan heb je de indruk dat je in een stuk graniet knijpt. Maar nu zit hij er als de genietende menner bij. Om aan Max duidelijk te maken dat we gelukkig zijn houden we de wandeling kort. We oefenen nog eens het halthouden en zelf dat lukt goed. Dan maar terug naar de stal. Het was een goede training, Max bleef aan de orders, Frank was gelukkig en dat is ook de bedoeling.

4. FRANK EN ZIJN PAARDJE MAX.

Na enige oefening staat vast dat Max geen paardje is voor een beginneling. De koppige houding van Max brengt ons in moeilijkheden op de openbare weg. We besluiten om het gedrag van Max eens waar te nemen onder het zadel. Het opzadelen en bestijgen verloopt zonder probleem. als ik een eindje met hem de veldbaan doorwandel voel ik snel het gedrag van dit paardje. Plots wil hij zijn wil opleggen en valt de gehoorzaamheid weg. Zodra ik Max met de zweep aantik, en dan moet ik zeggen "aantikje" indien hier een verkleinwoord voor bestaat dan zie ik dat hij zeer bang is voor de zweep. In de rijpiste gedraagd hij zich eerst correct maar plots heeft hij er genoeg van en wordt hij koppig. Hij bokt of stijgert niet, hij vecht soms tegen de comandos in. We laten hem werken zodat hij rustiger wordt. Na een poosje lukt het om hem naar rechts te laten inbuigen. Dan laat ik Frank op zijn paardje plaats nemen en na enkele rustige rondjes gaan we terug naar de stal.

Wat is onze bedoeling hiermee?
Onder het zadel voel ik beter of het paar samenwerkt of tegen mij inwerkt. Het paard te laten verstaan dat gehoorzaamheid tot lastverlaging leid. Hier spreken we van negatief belonen. Dat de ruiter een partner is en niet een tegenstander. Dat de zweep geen middel van straf is maar tot aanzetten. Mijn mening is dat enkel als het paard agresief gedrag naar de ruiter vertoont er gestraft moet worden. Dan spreken we van positief straffen. Dit is hier zeker het geval niet, op geen enkel moment vertoond Max agressie naar de ruiter. Ik zou wel eens met hem willen gaan wandelen onder het zadel, Max is en blijft een leuk paard maar aan zijn koppigheid moet gesleuteld worden.
Zoals Danny zegt elke dag mee rijden en wandelen en dan komt het wel goed.

14 de EN 15de MENLES.

Gezien Danny niet komt hebben we besloten om niet naar het oefenterrein te gaan maar om onmiddelijk van bij Frank of bij mij te vertrekken. Max blijft koppig en de oefenwandeling verloopt moeilijk ik neem de teugels over en plots gaat het goed... maar daar heb je Max weer wij willen naar rechts en hij gaat naar links. Maar wij blijven rustig mijn ervaring leerd mij dat we geduld moeten hebben.

De volgende les vertrekken we met Ronaldo. Ik hoop dat Frank zijn paardje niet afwijst. Ronaldo is iperkalm, rustig, hij gaat in de koets staan! Hij vertrekt heel rustig, Frank heeft de teugels en ik laat hem een wandeling van een vijftiental minuutjes maken. Frank beseft dat hij nog werk heeft met Max. Een geluk dat hij Ronaldo niet is tegengekomen als ik hem net had. Toen kon ik hem gewoon aan zijn achtervoeten laten beslagen, hij liep toch meer op zijn achterbenen dan op zijn voorbenen. Maar die tijden zijn al lang vervlogen. Frank ziet het weer zitten om naar het examen te gaan, al moet het dan met Ronaldo.

DE 13de MENLES.

Praktijkles, proficiat aan Luc Cloots die voor een prachtig oefenterrein gezorgd heeft. De mensen die voor een B brevet gaan kunnen perfect oefenen en Danny aarzelt dan ook niet om hen de dressuurproef voor te doen. Hij weet beter dan wie ook hoe het moet. Halt houden, groeten, diagonaal van hand veranderen, alles heeft hij gezien. Ik groom voor Frank en wij hebben het voordeel dat de dochter van de meester zelf op de koets plaats neemt. Ik neem eerst de leidsels in de hand Max is in het begin niet te houden. Hij steigert en springt vooruit en is de eerste 100 meter niet eenvoudig om in de hand te houden. Dan gaat het beter en na een rondje op de openbare weg kan ik Frank zijn paardje doorgeven. Nu is hij rustig, het is een werklustig paard die niet verschiet van een grote tractor of de zwaailichten van de brandweer. Eens terug op het oefenterrein kan frank nog zeker één uur onder begeleiding de Achenbach methode oefenen. Er moet met Max nog veel gereden worden om hem tot rust te laten komen.

3. FRANK EN ZIJN PAARDJE MAX

Frank had mij gevraagd om eens te zien hoe het is om met Ronaldo te rijden. Ik had zo al het gevoel van, hij zal misschien ontgoocheld zijn naar zijn paardje toe. Je kunt een paard waar je 7 jaar mee omgaat niet vergelijken met een paard waar je amper 7 weken mee bezig bent. Het optomen en het in de koets zetten gaat nu al veel gemakkelijker dan voordien. Ronaldo is ook rustiger je merkt (ik toch) dat hij weet wat er gaat gebeuren. Als ik hem voor de koets zet moet ik de koets achteruit duwen, zo dicht gaat hij staan. Ik oefen het veranderen van cadans in en ik ben blij dat Frank ziet dat het ook voor mij niet altijd gemakkelijk is. Ik tracht Frank gerust te stellen. Ik ben er van overtuigd dat hij een goed paardje heeft. Maar ik weet dat alles geleerd moet worden behalve wat je na het eerste uur van je geboorte kent. Dat is het instinkt, dat krijg je zo van moeder natuur mee. Al de rest moet je leren en dat is wel wat. Leren vraagt tijd, en wat je leuk vindt doe je graag. Dus, moet leren ook leuk zijn. Die regels kunnen we verstaan, maar ook voor een dier gelden die regels. Het paard moet de mens leren vertrouwen. Een werk van elke dag, als je een fout maakt ben je het kwijt en kan je terug van vooraf aan beginnen. Niet treuren je krijgt van je paard steeds een tweede kans. Als het niet lukt, moet je niet doen wat veel leeraars doen, de schuld aan de student geven. De taak van de lesgever (lees hier de ruiter) bestaat er in om zich te kunnen aanpassen aan de student. In een klas van 30 leerlingen die gezamenlijk dezelfde les zien is dat niet zo eenvoudig. Maar met je paardje kan dat wel je hebt dan maar een leerling. Je zit dan nog wel met een taal probleem en een sterk cultureel verschil, hoe los je dat op? Door je aan te passen en niet te verwachten dat je paard een inburgeringscursus volgt. Een goede school voor de lesgever, is zeker het opserveren van je paard in de kudde. Daaruit zijn gedrag leren verstaan. Wees steeds rustig, paarden zijn rustig als er geen bedreiging is, hier zijn zij gevoelig aan. Zorg er voor dat je de leider bent, je beslist over wat goed en slecht is. Wees consequent, wat je nu verbeid, verbied je steeds. Wat je toelaat, laat je steeds toe. Straffen en belonen kan je op verschillende manieren van subtiel tot uitbundig. Maar straffen doe je zelden en belonen doe je veel. Straffen leer je door het gedrag van paarden in de kudde na te bootsen. Het gestrafte paard wordt weggestuurd uit de kudde. Het wegduwen of negeren van een paard is dus een straf. Het paard duidelijk belonen voor iets goeds wordt positief belonen genoemd. Hieruit leert het paard het meest. Om je paard te belonen moet hij ook weten dat het goed is wat hij doet. Om dat goed te doen gebruiken we het kliksysteem. Het is een eenvoudig middel om aan je paard te vertellen dat het wel degelijk doet wat je hem vraagt.

Het kliksysteem.

• Het kliksysteem gebruikt het instinkt van het paar tot associëren. Je zegt luid het woordje “EX “ van excellent en geef je paard een kleine beloning, een klein stukje wortel. Het woord EX wordt voor je paard iets leuk EX is gelijk aan beloning.
• In de tweede stap ga je het paardje leren om die beloning te ontvangen als hij iets voor je doet. Zet je hand op een tweetal cm van zijn mond als hij je hand aanraakt zeg je EX en geef je een kleine beloning. Dit herhaal je een paar keer tot je in staat ben om je hand verder en verder van je paard te verwijderen. Je paard heeft nu geleerd dat als hij een juiste handeling doet hij hiervoor beloond wordt. De timing speelt hier een grote rol. Het moment waarop je EX zegt is van belang. Laat meer tijd tussen je EX en de beloning als de oefening vorderd.
• Nu in de derde fase kan je een commando toevoegen met je stem of je houding. Ik zeg “HAND” en het paardje gaat met zijn mond naar mijn hand. Zodra hij mijn hand raakt zeg ik EX. Het paardje begrijpt dat dit de juiste handeling is op je commando.

Opmerking: Als het niet lukt moet je een stap terug zetten. De beloning moet steeds klein zijn (niet groter dan het puntje van je pink) omdat anders de aandacht van je paard verzwakt. Verwacht niet te veel in één keer en eindig je sessie met een eenvoudige positieve oefening.

Een praktisch voorbeeld is het opstappen van mijn paard op de trailer. Ik stamp met mijn voet op de opstap van de trailer. Het paard verstaat dat hij moet opstappen. Eens hij zijn hoofd in de trailer steekt leg ik de koord op zijn rug. Ik beloon hem met op zijn billen eens te haaien en het woordje EX. Ik doe het schoft dicht, ga naar voor en beloon mijn paard met een snoepje. Het paard kent het ritueel en weet dat het goed is. Op de trailer stappen is leuk denkt hij je wordt gehaaid en je krijgt er snoep. Baas waneer stappen we terug op dat ding?

MIJN KOETS.

Het aanschaffen van zo een ding vraagt wel enige overweging. Maar ja sommige kopen een Harley Davidson om met mooi weer eens een ommetje te maken, waarom dan geen koets. Gesterkt met wat we geleerd hebben door ons bezoek aan de meester koetsenbouwer Dhr De Laat bleef aan ons de eindkeuze. Ik heb niet gekozen voor een De Laat, niet dat er enig twijfel was over de kwaliteit van zijn rijtuigen maar andere elementen zijn doorslaggevend geweest. De prijs van zo een rijtuig die niet intensief zou gebruikt worden was mijn eerste punt. Ik had ook besloten géén besparing te doen op het tuig mijn paard moet uiteindelijk de inspanning leveren en verdiend dit wel. Ik ken de firma Cloods nu al een tijdje en weet dat ik op hen kan tellen voor een goede service. Soms hoor je wel eens zeggen, ze zijn duur, maar daar ben ik het niet mee eens. Je vindt er een grote waaier van producten en vooral een goed onthaal en service. In welk groot warenhuis offert er iemand een voormiddag op om je paardje te helpen inspannen. De koets is van Duitse makelij met een spoor van 142cm is dit een recreatie marathonkoets. Uitgerust met luchtbanden en een pneumatische veering. Deze optie is wel duurder maar vergroot het komfort en laat ook de aanwezigheid van schokdempers toe. Luchtvering is tevens geluidsarm en kan je door de druk te laten variëren de veering instellen.

Vier schijfremmen met afzonderlijk remcircuit vooraan en achteraan zorgen voor de vertraging. Ik heb er voor gezorgd dat de schotel (het draaiende gedeelte van de voorwielen) goed gesmeerd was. De schotel is voorzien van twee smeernippels. Door met een smeerpomp vet aan te brengen terwijl de schotel traag verdraaid word kan je gemakkelijk alle kogels van het lager smeren. Bij de koets worden ook een stel sleutels geleverd die toelaten de wielnaven te demonteren. Verder is er een potje verf bij in de originele kleur van het rijtuig om eventuele krassen bij te werken. Het constructeurplaatje met het chassis, zit in de bergruimte onder de stoel van de begeleider. De menners stoel is in diepte verstelbaar. De zitplaatsen achteraan zijn ruim de opstap is van antislip plaat gemaakt. De breedte van de koes verhoogt de stabiliteit. Twee ronde reflectoren achteraan verhogen de zichtbaarheid. Stevige handgrepen op goede hoogte bieden grip voor de groom.

Opgepast met de hogedrukreiniger. De druk kan zo hoog zijn dat het water in de lagers dringt. Blijf met de straal weg van draaiende onderdelen.

De remklauwen van het merk Bosch komen uit de auto industrie (mijn thuisbasis) en zijn van het type zwevend zadel. Dit zijn remmen met slechts één drukzuiger en een geleiding die er voor zorgt dat beide remblokken bediend worden. De remblokken werken dan in op een niet gekoelde remschijf. Logisch.

WERKEN AAN DE REMMEN.

OPMERKING: Ga nooit op de rem drukken bij gedemonteerde remblokken.(de zuiger zal uit de remklauw komen met de remolie.)

Ik heb natuurlijk de remklauwen geopend en gekuist. De geleidingen van de remblokken licht ingevet alsook de metaalkant van de remblokken. Dit heeft tot doel dat de remschijf na het gebruik van de remmen zo vlot mogelijk vrij komt en er geen wrijving optreed die de koets zou vertragen. Om dit te doen volstaat het een splitpen uit de borgpen te trekken. Dan de borgpen te verwijderen. Nu kan de helft van de remklauw kantelen en komen de remblokken vrij.

De remblokken worden dan op schuurpapier opgekuist. De boorden van de remblok worden d.m.v. een rasp afgerond.

Na het mooi proper maken van de klauw kunnen zoal hierboven al gemeld de geleidingen gesmeerd worden. Het inbouwen gebeurt net andersom.

Dienen de schijven te worden gekuist, doe je dit best met schuurpapier, daarna blaas je het stof weg en ontvet je met alcohol. Er bestaan in de handel spuitbussen voor het reinigen van remmen maar die zijn niet goedkoop. Dat een remschijf er roestig uitziet kan geen kwaad doe er nooit verf of vet aan om het uitzicht te verbeteren wand dan heb je geen remmen meer.

ADVIES: Parkeer je koets nooit met opgetrokken rem, (handrem) zeker als je er niet dagelijks mee rijd. Dit heeft tot gevolg dat de remmen vast komen te zitten en de koets dus minder vlot rijd.

HOE REMMEN ONTLUCHTEN.

Bij demontage van leidingen zal je lucht in het systeem toelaten. Dan is het noodzakelijk dat je het remsysteem ontlucht.

Om dat te doen heb je een proper potje of frisdrankflesje nodig en één meter transparante plastic slang. De diameter er van moet precies passen op de ontluchtingsnippel, deze staan op de remklauw gemonteerd.

Onder de stoel van de menner steken de hoofdremcilinders en hun olietank.

De gebruikte remolie is een klassieke DOT 3 of 4 olie. DOT 3 is een norm de letters DOT staan ook op de buitenkant van een autoband en betekenen Departement Of Transport.

Hergebruik nooit remolie die je na ontluchting hebt opgevangen.

Laat iemand op de bok plaats nemen en zorg dat je aan de flesjes op de hoofdremcilinder kan. In mijn geval is dat dus onder de bestuurders stoel. Draai daar de dopjes af en giet ze vol. Zorg er voor dat het potje met remolie regelmatig wordt aangevuld en vooral nooit droog komt te staan anders pomp je lucht in de leidingen.

Doe een nippel open waar je de transparante leiding op hebt aangesloten die uitmond in een potje of frisdrankflesje. Laat je vriend op de bok traag het rempedaal in en uit pompen. Als je door de transparante leiding géén lucht meer ziet vraag je het pedaal ingedrukt te houden. Dan draai je de nippel dicht. Zonder het pedaal los te laten begin je aan de volgende remklauw.

Zo ga je verder tot alle remmen ontlucht zijn.

Heb je maar één rempedaal en vier remklauwen begin dan bij de verste remklauw en kom zo naar voor.

Na het ontluchten moet het pedaal hard zijn en niet te diep indrukbaar. Indien je over twee rempedalen beschikt kan je d.m.v. regelstangen de inwerking aanpassen. Zet ze nooit te schrap anders gaan ze vanzelf remmen.

DE 12de MENLES.

We zijn ondertussen al 4 praktijklessen verder. De eerste was volledig besteed aan het optomen van het paard en de afstelling van de uitrusting. Dan kwam het mennen aan de beurt deze les kon ik niet volgen gezien ik voor mijn werk in het buitenland was. De derde les was géén groot succes, gezien het stormweer werd de les beperkt tot het samen drinken van een pintje. Nu zijn we aan de vierde praktijkles toe en ik was benieuwd omdat het mijn eerste rijles was met Danny. Het paardje Max, van Frank, had ik bij hem gaan opladen. Frank had een knappe verbouwing gemaakt van zijn karretje om daarop zijn koets te laden. Na het optomen en inspannen gingen we direct de baan op vergezeld van Danny Geraerts. Heel snel zag Danny dat er moest bijgesleutelde worden omdat Max het bit niet aanvaard. Tot mijn verbazing aarzelde Danny niet om de inwerking van het bit te verzachten, wat ik ook wel had willen doen. Nu is mijn ervaring zo dat ik nog nooit iemand heb ontmoet die deze richting durft uit gaan. Meestal zegt men dan, snoer de neusriem maar strakker aan en als het kan ook de sperriem. Mischien zit Max met haken op zijn tanden maar daar geloof ik niet te veel in. Ik ben namelijk al eens gaan voelen in zijn mond (met alle risico’s van dien) maar ik heb géén scherpe haken gevoeld. Door meer toegefelijk te zijn met het bit kwam snel Max veel beter te staan. Hij kijkt in het begin wel veel naar links, maar volgens mij is dat omdat hij gewoon is om in dubbelspan te rijden en hij het paard links van hem zoekt. Max is een correct paard maar moet nu leren in enkelspan rijden. Tijdens het mennen ben ik heel aandachtig om wat Danny verteld over het contact met de mond van het paard, het is leerrijk. Ik geniet in ieder geval van de wandeling, het is fris maar ik ben voldoende gekleed en het is leuk achteraan op de koets. Frank doet het goed, hij moet Max nog leren kennen. Ik maak mij niet ongerust, Danny heeft gelijk hij moet kunnen mennen liefst elke dag. Nu is het een kwestie van oefenen. Ik merk op dat hij de rem gebruikt voor Max te laten stoppen. Volgens mij heeft dat tot gevolg dat Max nog meer in de startblokken komt te staan. Bij vertrek springt hij dan vooruit en is de start alles behalve zacht. Minder belangrijk is het in of uitspannen, daar moet alles vlotter gebeuren. Bij het inspannen weet het paardje dat hij mag trekken en moet er niet geaarzeld worden. Inspannen en wegwezen is de boodschap. In ieder geval het was een leuke, leerrijke avond.